با تصویب و آغاز به‌کار منطقه آزاد مازندران در سه نقطه راهبردی بندرامیرآباد، فریدونکنار و نوشهر، یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های توسعه‌ای استان مازندران وارد فاز عملیاتی شده است. این مناطق، به‌واسطه موقعیت جغرافیایی ممتاز، دسترسی هم‌زمان به دریا، جنگل، کوه، جلگه، و مسیرهای ارتباطی زمینی، ریلی، دریایی و هوایی، پتانسیلی منحصر به‌فرد در شمال کشور دارند که در صورت برنامه‌ریزی اصولی می‌تواند موتور محرک اقتصاد استان و حتی شمال کشور باشد.
ترکیب هیأت مدیره منطقه آزاد که اخیراً اعلام شده، دولتی بوده و از افراد با سوابق اجرایی و دانشگاهی تشکیل شده است. با اینکه هنوز هیچ برنامه یا اولویت مشخصی از سوی این هیأت اعلام نشده، اما توقع و انتظار افکار عمومی از این مجموعه، فراتر از نگاه های بروکراتیک و اداری است. مردم مازندران به درستی نگران تکرار تجربه‌های تلخ گذشته هستند: زمین‌خواری، نابرابری در بهره‌مندی از فرصت‌ها، عدم استفاده از ظرفیت‌های بومی، و انحراف از اهداف اصلی منطقه آزاد.
منطقه آزاد مازندران باید نه صرفاً یک منطقه خاص با معافیت‌های گمرکی، بلکه بستری برای خلق فرصت‌های پایدار در حوزه‌های گردشگری، کشاورزی، صنایع تبدیلی، صادرات گل و گیاه، ترانزیت محصولات کشاورزی، و شکل‌گیری مراکز فناوری‌های نوین و های‌تک باشد. مازندران می‌تواند قطب خلاقیت اقتصادی و نوآوری در شمال ایران و حتی خاورمیانه شود؛ به‌شرط آن‌که سیاست‌گذاری منطقه آزاد بر پایه مزیت‌های واقعی، سرمایه‌گذاری شفاف، حضور بخش خصوصی و نهادهای مردمی و مشارکت بومیان انجام گیرد.
فرهنگ کسب‌وکار در منطقه آزاد باید بر پایه نوآوری، رقابت سالم، حمایت از کارآفرینان بومی، آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر، و تسهیل ورود سرمایه‌گذاران واقعی شکل گیرد. زیرساخت‌هایی که در این منطقه طراحی و اجرا می‌شوند، باید در راستای این فرهنگ و با هدف تحقق عدالت اقتصادی، اشتغال‌زایی پایدار، و کاهش مهاجرت نیروهای متخصص از استان باشد.
در میان ظرفیت‌های گسترده استان مازندران، گردشگری یکی از پیشران‌های کلیدی توسعه است که متأسفانه سال‌هاست از نبود زیرساخت‌های مناسب، مدیریت جزیره‌ای، نبود برند ملی و نگاه غیراقتصادی به این حوزه رنج می‌برد. منطقه آزاد مازندران باید با اولویت‌بخشی به توسعه گردشگری، به‌ویژه در محورهای ساحلی، جنگلی، کوهستانی و بوم‌گردی، فرصت طلایی بازآفرینی این صنعت را رقم بزند.
طراحی شهرک‌ها و دهکده‌های گردشگری، ایجاد مسیرهای حمل‌ونقل هوشمند، تسهیل ورود سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، حمایت از فعالان بومی گردشگری و شکل‌گیری زنجیره ارزش خدمات گردشگری، باید در صدر برنامه‌های توسعه‌ای منطقه آزاد باشد. این منطقه می‌تواند به هاب گردشگری دریای خزر تبدیل شود؛ جایی که تجربه سفر با طبیعت، تاریخ، فرهنگ و فناوری‌های نوین آمیخته گردد.
مازندران تنها با توسعه هتل پنج‌ستاره رشد نمی‌کند، بلکه با آموزش راهنمایان گردشگری، استانداردسازی خدمات، حمایت از گردشگری روستایی، سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل ریلی و هوایی، و ارتقای زیرساخت‌های اقامت ارزان و باکیفیت است که به مقصدی چهار فصل برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل خواهد شد.
منطقه آزاد باید رویکرد گردشگری محور داشته باشد؛ چرا که توسعه گردشگری نه‌تنها منجر به اشتغال مستقیم جوانان، هنرمندان، زنان و جامعه محلی می‌شود، بلکه بازاری زنده برای صنایع‌دستی، کشاورزی، خوراک محلی، خدمات فرهنگی و تفریحی ایجاد می‌کند. این مدل توسعه، هم پایدار است، هم مردمی، و هم قابل صدور به بازارهای بین‌المللی.
ما در رسانه خود با رویکردی مطالبه‌گرانه، منصفانه و مبتنی بر توسعه متوازن، فرآیندهای اجرایی منطقه آزاد مازندران را رصد خواهیم کرد و خواهان این هستیم که هیأت مدیره منطقه آزاد، به‌جای برنامه‌های کلی و کم‌اثر، یک نقشه راه عملیاتی در سه فاز کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تدوین و منتشر کند؛ نقشه‌ای که پاسخ‌گوی نیازهای واقعی مردم باشد، ظرفیت‌های موجود را بالفعل کند و حلقه اتصال مازندران به اقتصاد جهانی گردد.
بدون شک، شکل‌گیری منطقه آزاد مازندران می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ توسعه استان باشد؛ اما این مهم، تنها با نگاه فنی، عزم مدیریتی، شفافیت عملکرد و پاسخ‌گویی مستمر محقق خواهد شد.
محمود احمدی
مدیرمسئول