گاه مجموعه اشعاری منتشر می‌شود که ضعیف هستند و بررسی آن‌ها و کارنامه شاعرانشان موضوع پایان نامه‌های دانشگاهی می‌شود. در این باره با دو تن از پژوهشگران ادبی کشورمان گفت و گو کردیم که در ادامه می خوانید؛

حمیدرضا شکارسری شاعر، استاد دانشگاه و منتقد ادبی درباره نگارش پایان نامه درباره این نوع اشعار و شاعران به خبرنگار ما گفت: من پایان نامه‌هایی را دیدم که درباره شاعران ضعیف نوشته شده و این مسئله از زویای مختلف قابل بررسی است. وقتی پروژه‌ای برای پایان نامه پیشنهاد می‌شود، استاد راهنما باید نسبت به آن دید داشته باشد. وقتی چنین چیزی وجود ندارد؛ اتفاقاتی از این دست قابل پیش بینی است. امروز اگر از استادان دانشگاه درباره شعر معاصر، شخصیت‌های آن و فضایی که دارد بپرسید، غالباً در این موضوع تهیدست و دست خالی نباشند، دانش آن‌ها اندک است.

پایان نامه‌های زیادی درباره چهره‌های مشهور ادبی نوشته شده است که غالباً تکراری از آب در می‌آیند. مگر چقدر می‌توان درباره چهره‌هایی مثل قیصر امین پور، فروغ فرخزاد، اخوان، شاملو و نیما نوشت؟! برای همین عده‌ای بنا بر روابطی که دارند یا علاقه شان، سراغ چهره‌هایی در ادبیات معاصر می‌روند که قابل توجه نیستند و از آنجا که استادان دانشگاه هم دید مناسبی نسبت به شعر معاصر ندارند، پایان نامه‌هایی درباره شاعران ضعیف نوشته می‌شود.

این شاعر با اشاره به اینکه نمی‌توان پایان نامه‌های زیادی را شناسایی کرد که درباره شاعران ضعیف نوشته شده باشد؛ گفت: عامل دیگر نگارش این پایان‌نامه‌ها دانشجویان هستند؛ دانشجویانی که توان کار روی شخصیت‌های بزرگ ادبیات معاصر را ندارند. صادقانه حرف و نظر خود را می‌گویند و سراغ چهره‌هایی می‌روند که چهره‌های قابل توجهی نیستند. در حال حاضر یک معضل بزرگتر پایان نامه‌هایی است که تهیه می‌شود، اما به منصه ظهور نمی‌رسد.

شکارسری ادامه داد: چاپ پایان نامه‌ها مستلزم ایجاد تغییراتی در آن است تا پایان نامه از حالت پایان نامه‌ای خارج و به کتاب تبدیل شود. اینکه دانشجو چقدر بتواند این کار را انجام دهد، مشخص نیست. از سوی دیگر همه ناشران نمی‌پذیرند که کتاب پایان نامه را چاپ کنند؛ به دلیل اینکه میزان فروش کتاب‌های پژوهشی اندک است. نکته سوم هزینه‌ای است که باید برای انتشار کتاب صرف شود. این مسئله برای دانشجویان فارغ التحصیل یک مشکل است و اکثر قریب به اتفاق پایان نامه‌ها منتشر نمی‌شوند.

ضعیف بودن شاعر باید ثابت شود

محمدرضا سنگری، مدیر گروه ادبیات و اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و پژوهشگر ادبی، درباره پایان نامه‌هایی که درباره شاعران ضعیف نوشته می‌شود نظر دیگری ارائه داد.

او به خبرنگار ما گفت: اول باید ضعیف بودن شاعر اثبات شود. باید کارنامه شخص و موضوع پایان نامه را دید و سپس درباره آن اظهار نظر کرد. گاهی اوقات، چون استاد شاعر معاصر را نمی‌شناسد، می‌گوید ناشناخته است. روزگار ما روزگار فراوانی شاعران و نویسندگان است. ممکن است استادی آثار شاعری را نخوانده باشد، در حالی که شاعر خوبی است.

او افزود: گاه نظر‌هایی که درباره ضعیف بودن شاعران می‌دهند، کاملا شخصی و ناشی از مطالعه نکردن و نشناختن فرد است. گاهی اوقات هم ممکن است انگیزه‌های دیگری در میان باشد. بدون شناخت آن انگیزه‌ها نمی‌توان نظر داد. این حرف که پایان نامه‌هایی درباره چهره‌های ضعیف نوشته می‌شود، توهین به استاد است؛ یعنی استادی شاعری را تایید نکرده و دیگری تایید کرده است.

انتهای پیام/